Hoe schilder je een winterlandschap in olieverf?
Winter aan de rivier
Voor sommige mensen is de winter een saai seizoen. Ik houd er wel van. Af en toe trek ik er op uit, maak een fijne boswandeling of ga het polderlandschap in.
Het polderlandschap bij ons aan de Lek lijkt misschien wel kleurloos in de winter, maar alle grijstinten van de uiterwaarden hebben hun eigen kleur en sfeer. Vooral als je wat langer kijkt, lijk je steeds meer te zien. Als er dan ook nog wat sneeuw ligt, is het plaatje helemaal compleet.
Tijdens zo`n fijne winterwandeling doe je genoeg inspiratie op om vooruit te kunnen tot aan het voorjaar!
Stap 1. Ik teken met een houtskooltje de voorstelling op mijn doek. Het teveel aan houtskool gum ik weg en ik trek de lijnen na, met een mengsel van ultramarijn en van Dijks bruin, dat ik behoorlijk met terpentijn heb verdund. Dit droogt heel snel zodat ik gelijk met de onderschildering aan de slag kan. Hierna breng ik de eerste laag van het schilderij op met olieverf, die ik dun uitstrijk. Indien nodig verdun ik de verf met een klein beetje terpentijn
Stap 2. In deze eerste dunne verflaag is het belangrijk om alle kleuren en contrasten min of meer op de juiste plaats te zetten. De lucht schilder ik over de schets van de bomen heen, zodat hij straks ook echt achter de bomen doorloopt. De takjes zet ik later weer over de lucht heen met een slepertje. Ik werk nog niets echt uit.
Stap 3. De achterste bomen langs de horizon zet ik met een oud varkensharen penseel. Ik meng hiervoor wat ultramarijn, wit en gebrande omber. Ik neem wat verf van mijn palet en klop het penseel daarna met de bovenkant stevig op mijn palet zodat de haren wat uit elkaar gaan staan. Nu strijk ik lichtjes en zonder druk over het doek, zodat de verf heel dun op het doek terecht komt. De middelste bomenrij zet ik net zo, maar met meer verf op mijn penseel en met iets meer druk.
Stap 4. Ook het landschap krijgt zijn eerste dunne verflaag. Ik schilder van achter in het landschap naar voren toe, dus ik zet eerst het landschap achter de waterpartijen, dan de achterste rietkraag, dan het ijs en dan de rietkraag voor het ijs. Ik gebruik voor de sneeuw Titaanwit. De schaduwen in de sneeuw maak ik donkerder met ultramarijn, van Dijks bruin, wat karmijn en eventueel wat oker.
Stap 5. De voorste rietkraag geef ik wat extra nuances in kleur en contrast. Hierdoor lijken ze dichter bij dan de achterste rietkragen. Ik schilder de schaduwen van de bomen links in het beeld ook eerst , voordat ik de bomen ervóór schilder. De schaduwen lopen daardoor echt achter de bomen door. De takken van de bomen zet ik met een slepertje. De bomenkruinen zijn transparant, je ziet tussen de takken door overal de lucht of het landschap erachter.
Stap 6. Nadat de eerste laag gedroogd is ga ik de tweede laag aanbrengen met meer verf. Ik volg hiervoor de zelfde stappen als bij de eerste laag. Ik breng de kleuren van de lucht eerst globaal op en borstel ze dan wat meer in elkaar. Het is belangrijk om je penseel hierbij regelmatig tussendoor af te vegen. Ik laat de lucht twee dagen drogen en schilder dan de bomen en takken.
Stap 7. Het hele schilderij krijgt aldus zijn tweede laag. Ik wacht nog even met het zetten van de paaltjes, het hek en het gras aan de voorkant van mijn schilderij. Ik laat de sneeuw eerst een paar dagen drogen.
Stap 8. Nu schilder ik de paaltjes, hekjes en andere details. Door duidelijke "coulissen" in je landschap te zetten (achtergrond, middengrond, voorgrond etc.) breng je meer diepte aan. Prikkeldraad zet ik door een paletmes met de zijkant heel lichtjes over het doek te trekken. Dit kun je het beste eerst even oefenen op een papiertje.
De laatste details maken het landschap compleet. Paaltjes, verwaaid gras, het weggetje en de hekjes leiden het oog van de kijker het schilderij in. Naar een plekje waar je zelf ook wel zou willen wandelen!
(Tekst en beeld: Catherine Gathier)
Kleuren: Titaanwit, Oker, Karmijn, Ultramarijn, Ceruleum, van Dijksbruin, Gebrande omber. Varkensharen penselen; diverse maten, slepertje van runderhaar, ronde synthetische penselen.
Kader: Catherine Gathier verzorgt schilderlessen en schilderworkshops in Vianen en organiseert schildervakanties aan zee, in Limburg en in Frankrijk. Meer informatie over de schilderlessen vindt u op www.schildercursus-schildervakantie.nl